دربارۀ ماهنامۀ بررسی‌های اجتماعی

شمارۀ اول «نشریۀ بررسی‌های اقتصادی» منتشر شد. مشخص نیست دورۀ انتشارش چیست؛ اما چون تاریخ انتشار به ماه درج شده (شهریور 1393)، به نظر ماهنامه است. طرح جلد را از مهرنامه الگو گرفته‌اند: تصویر یک شخصِ‌اول روی جلد و قاب تک‌رنگی که عوضِ قرمزِ مهرنامه، سبز است. شخص روی جلد چندان شناخته شده نیست برای همین فهمیدن خط و ربط نشریه کمی دشوار است. بیشترِ تیترهای روی جلد انتقادی و علیه دولت یازدهم است: «جهش 31 درصدی نقدینگی در 4 ماهه اول 93»؛ «75 درصد از نقدینگی نصیب 5 درصد از جامعه می‌شود». تیترهای دیگر چپ می‌زنند: «ظهور دوبارۀ مارکس»؛ «بحران اوکراین و کمپانی‌های نفتی آمریکایی» و …

در شناسنامه، نشریه «تریبون مستقل اقتصاد ایران» معرفی شده است! نشریه فهرست مطالب ندارد. سرمقاله به قلم مدیرمسئول – عبدالرضا داوری - به نقد و بررسی بستۀ سیاستی دولت یازدهم پرداخته است. صفحۀ 46 سراسر به عکسی از فریبرز رئیس‌دانا اختصاص داده شده است. در بخشی از مجله، کتاب بحران بی‌پایانِ نوشتۀ جان بلامی فاستر و رابرت مک چسنی متفکران چپگرای آمریکایی و نیز کتاب آنارکوسندیکالیسم معرفی شده است. در ادامه مطلبی هست با تیتر «مصرف مشترک به جای مالکیت». تیترها و عکس‌ها همه چپ می‌زنند! در صفحۀ 90 طرح زیر کار شده است.

صفحۀ 101 را تصویر دیوید هاروی - متفکر مارکسیست - پوشانده: گفتگو با دیوید هاروی! صفحۀ 104، تصویر توماس پیکتی و تیتر برزگ «ظهور دوبارۀ مارکس»/ در پروندۀ ویژۀ بررسی کتاب پیکتی 9 مطلب منتشر شده است. آخرین مطلب «اقتصاد سیاسی کانال‌های مذاکره» نگاهی است به ماجرای مک فارلین. اینجا تصاویر دهۀ 60 هاشمی رفسنجانی، حسینعلی منتظری، میرحسین موسوی، حسن روحانی و برخی دیگر کار شده است. این مطلب به تنهایی 20 صفحه است.

حال کمی وارد محتوا شویم. از آخر شروع می‌کنم. مطلب مربوط به ماجرای مک فارلین بر خلاف عنوان‌اش هیچ ربطی به اقتصاد سیاسی ندارد، غیر از این‌که به نقش یک دلال اسلحه در ماجرا و مطالبات مالی او هم اشاراتی شده‌است. اما این گزارش 20 صفحه‌ای سراسر به دنبال اثبات این ادعاها است که هاشمی رفسنجانی صحنه‌گردان مذاکرات محرمانه با هیأت آمریکایی در سال‌های 64 و 65 بوده، به امام و مردم اطلاعات غلط می‌داده و افشای مذاکرات را در 13 آبان 65 برخلاف میل و نظر اولیۀ امام و رییس‌جمهور وقت و برای پیش‌دستی به افشاگری مهدی هاشمی معدوم انجام داده است. همچنین نخست وزیر وقت را نیز بی‌نصیب نگذاشته و تأکید می‌کند که او در نامه به امام خمینی که خود را بی‌اطلاع از مذاکرات دانسته بود، دروغ گفته است. نویسنده روی حضور حسن روحانی در تیم مذاکره‌کننده با هیأت آمریکایی نیز مانوری می‌دهد. مقاله بعد از بیان این مطالب ناگهان تمام می‌شود و پرسش‌های بسیاری را بی‌پاسخ می‌گذارد. می‌مانی هدف از این مقاله چه بود؟

در مورد مصاحبه با رئیس‌دانا می‌بینیم که او هیچ مصاحبه‌ای با این نشریه نداشته است. این مطلب بدون ذکر منبع بازنشر شده است. مطلب «جهش 31 درصدی نقدینگی در 4 ماهۀ اول 93» را که می‌خوانیم متوجه می‌شویم بازۀ زمانی برای رشد نقدینگیِ 31 درصدی، نَه 4 ماهه که 12 ماهه است: تیتر فریب‌ات می‌دهد. مطلبِ «میزان واقعی تورم در قیمت مواد غذایی» نیز سرهم‌بندی آمارهای نامرتبط برای متهم کردن حسن روحانی به ارایۀ آمارهای غلط به مردم و رهبری است.

این شواهد نشان می‌دهد که نشریه بررسی‌های اقتصادی برخلاف ادعایش «مستقل» به معنی استقلال داشتن از جناح‌ها و گروههای سیاسی نیست. چنین استقلالی را باید در وابستگی به معیارهای عینی و علمی در نقد شاهد باشیم. در این صورت وقتی نویسندۀ مثالی نشریه با استناد به آمارهای رسمی کشور ادعایی را مطرح می‌کند، باید پس از رجوع به آن آمارها درستی استنباطهای وی تأیید شود که در این‌جا نمی‌شود.

روشن است که این نشریه ارتباطی به چپ ندارد اما کیست که تمایل دارد ادای چپ درآورد؟ اسامی برخی از دست‌اندرکاران نشریه را در اینترنت جستجو کردم. (چه خوب که اینترنت هست!) افراد کلیدی این نشریه (مثل مدیر مسئول آن) در سایت‌های مختلف از نیروهای تیم آقایان احمدی‌نژاد یا رحیم‌مشایی معرفی‌ شده‌اند. عکس روی جلد نیز متعلق به محمدرضا فرزین آخرین رئیس صندوق توسعۀ ملی در دولت قبل است.

پرسش این است: چرا افراد نزدیک به رئیس‌جمهور سابق در این نشریه نقاب چپ به چهره زده‌اند؟ قرار است راهنمای چپ و پیچش به راست دوبارۀ تکرار شود؟